Te weinig aandacht voor dyspraxie (DCD) bij autisme
De link autismespectrumstoornissen (ASS) en motor coordination disorder (MCD) verdient meer aandacht in de zorg en het onderwijs vanwege zijn sleutelrol in de ontwikkeling van het sociale, emotionele en cognitieve functioneren. In DSM-5 worden motorcoördinatieproblemen bij ASS niet of zijdelings genoemd en in de praktijksituatie ondergediagnosticeerd en weinig in behandeling genomen. Bij ASS wordt de nadruk gelegd op sociale, communicatieve, adaptieve en cognitieve vaardigheden. In dit essay wordt de discussie gevoerd of motorische coördinatieproblemen gezien moeten worden als een bijkomende diagnose dan wel een kernonderdeel is van ASS. Daarnaast staan we stil bij de termen (ontwikkelings) dyspraxie en DCD. Lang niet alle kinderen met ontwikkelingsdyspraxie krijgen namelijk de diagnose DCD en worden daarmee buitengesloten van toegang tot passende erkenning en zorg voor de problemen die ze dagelijks ervaren. In het bijzonder geldt dit voor de groep kinderen met een IQ onder de 70.
Door: Anneke Groot
Lees het artikel via deze pagina.
Sensorische gevoeligheid en vermoeidheid bij volwassenen met ASS
Volgens de klinische praktijk kunnen mensen met een autismespectrumstoornis (ASS) problemen hebben met hun sensorische prikkelverwerking, mogelijk met overbelasting en vermoeidheidsklachten tot gevolg. Toch ontbreekt het wetenschappelijk bewijs voor een dergelijke relatie vooralsnog. In deze studie werd deeventuele relatie tussen sensorische hyper- en hypogevoeligheid met vermoeidheid onderzocht met behulp van zelfrapportagevragenlijsten bij volwassenen met een ASS en een gematchte controlegroep. De relatie tussen sensorische hypergevoeligheid en vermoeidheid bleek signifi cant, maar is bescheiden. De relatie sensorische hypogevoeligheid en vermoeidheid was niet signifi cant. Een belangrijke bevinding uit het onderzoek is dat een ASS-diagnose een belangrijke voorspeller is voor het hebben van vermoeidheidsklachten, ook na correctie voor o.a. depressie en slaapproblemen. Verder onderzoek naar factoren die bijdragen aan vermoeidheid dan sensorische hypergevoeligheid is nodig. Voor de vaak ernstige vermoeidheidsklachten bij volwassenen met ASS dient bij intake en behandeling voldoende aandacht te zijn.
Door: Annelies Spek, Saskia Kolk & Gabrielle van Son
Lees het artikel via deze pagina.
Een fenomenologische benadering van autisme
Of mensen met autisme een zelfb eeld hebben is onderwerp van discussie onder autismedeskundigen. Volgens een fenomenologische benadering blijken tal van ASS-kenmerken samen te gaan met een zelfstoornis. Dit blijkt uit analyses van citaten van mensen met autisme waarbij de woorden ‘ik’ en ‘jij’ gebruikt worden, maar ook de concepten van ruimte en tijd, oorzakelijkheid, symbolisatie en de vaardigheid om een verhaal te kunnen vertellen.
Door: Gilbert Smelt
Lees het artikel via deze pagina.
De mentale gezondheid van autistische volwassenen tijdens de COVID-19-pandemie
De COVID-19-pandemie heeft op iedereen in meer of mindere mate effect gehad. Om de verspreiding en het aantal slachtoffers van het COVID-19-virus te beperken, werden in het voorjaar van 2020 grootschalige evenementen afgelast, sloten horeca en scholen, hielden we 1,5 meter afstand, werkten we thuis, en zagen we onze vrienden en familie minder vaak. Het maatschappelijke leven kwam zo abrupt tot stilstand. Niet vreemd daarom dat verschillende studies een toename rapporteren in depressieve gevoelens en angst tijdens de COVID-19-pandemie. Bundy en collega’s (2022) onderzochten hoe autistische volwassenen in het Verenigd Koninkrijk die eerste maanden van de pandemie hebben beleefd. De onderzoekers vermoedden dat autistische volwassenen kwetsbaarder zouden zijn voor de negatieve gevolgen van de pandemie, omdat zij vaker werkloos zijn en meer mentale en fysieke gezondheidsklachten hebben in vergelijking met niet-autistische volwassenen. Dit zijn inmiddels bekende risicofactoren voor een achteruitgang in welzijn tijdens de pandemie. Daarnaast weten we dat veel autistische mensen moeite hebben met een verandering in hun routine, en juist die routine lag nu overhoop. Toch bestond er ook twijfel bij de onderzoekers of de pandemie en de maatregelen alleen maar een negatief effect zouden hebben. Mogelijk zouden rust op straat, verminderde sociale verplichtingen en thuiswerken ook weleens een gunstig effect kunnen hebben op sommige individuen met autisme.
Door: Anke Scheeren
Lees het artikel via deze pagina.
Boekbespreking: Opruimen hoeft geen strijd te zijn
Kinderen en volwassenen met autismespectrumstoornis (ASS) hebben vaak een hekel aan oppruimen. Gwendoline Van Balberghe, moeder van een kind met ASS, geeft met haar bedrijf NetjesOpOrde individuele opruimbegeleiding. Ze schreef over dit onderwerp recentelijk het hulpboekje Netjes op orde, bedoeld voor de directe omgeving van kinderen met ASS.
Door: Lode Goukens
Lees het artikel via deze pagina.
Ben ik normaal?
In 1996 publiceerde Sula Wolff een vertaling van een artikel van de Russische kinderpsychiater Groenja Soechareva (1891-1981) over kinderen met ‘schizoïde psychopathie’ (1925). In de toelichting op haar vertaling merkte Wolff op dat Soechareva’s beschrijvingen veel overeenkomsten vertoonden met het werk van Hans Asperger. Sinds Wolff haar rehabiliteerde als autismeonderzoekspionier is een bescheiden aantal studies over Soechareva verschenen, maar er is nog altijd weinig over haar bekend. Dit artikel beschrijft haar leven en laat zien hoezeer haar werk werd beïnvloed door het Sovjetregime. Daarnaast wordt aandacht besteed aan een tot dusver nauwelijks opgemerkt artikel van Soechareva over de verschillen tussen jongens en meisjes met schizoïde psychopathie/autisme.
Door: Niels Springveld
